Jak uniknąć efektu jo-jo?

Krok po kroku na diecie

Na początku powinniśmy się zastanowić, czym właściwie jest dieta? Słowo to często budzi złe skojarzenia, przewodnią myślą jest ciągłe uczucie głodu, wyrzeczenia, spędzanie ogromnej ilości czasu przy gotowaniu posiłków. Natomiast dieta wcale nie jest związana ze stosowaną strategią żywieniową, wywołującą ubytek masy ciała. Termin ten, odnosi się do sposobu odżywiania jednostki czy też całej populacji. Innymi słowy, to po prostu ilościowy i jakościowy dobór pokarmów, który ma postać posiłków i przekąsek. Każdy z nas zatem jest na diecie, natomiast nie zawsze jest ona odpowiednio dostosowana do naszych potrzeb. Gdy naszym celem jest redukcja wagi, możemy modulować sposobem żywienia, tak aby osiągnąć pożądany efekt.

Jakie są przyczyny efektu jo-jo?

Najczęstszą przyczyną szybkiego odrabiania kilogramów, nierzadko z nadwyżką, jest powrót do starych żywieniowych nawyków i przyzwyczajeń, które wcześniej doprowadziły do problemów z masą ciała. Przestrzeganie zdrowego, zbilansowanego jadłospisu jest tym prostsze, im bardziej jest dopasowane do preferencji osoby i wprowadzane metodą małych kroków. Przede wszystkim należy wyrzucić z głowy myślenie, iż jadłospis oparty na nieprzetworzonej żywności jest niesmaczny, gdyż zdrowe odżywianie może stanowić źródło wysokiej kulinarnej satysfakcji.

Jak wygląda błędne koło odchudzania?

Zazwyczaj zaczyna się niewinnie - pojawia się chęć zrzucenia kilku kilogramów. W głowie tworzy się krótki plan zmiany sposobu żywienia. Cel nastawiony jest na szybki spadek masy ciała. Często przy stosowaniu restrykcyjnych założeń udaje się zrealizować założony efekt. Emocje, towarzyszące tej okazji są ogromne i dają poczucie sukcesu. Jednakże traktowanie diety jak kuracji antybiotykiem, powoduje że po jej zakończeniu powracamy do starych przyzwyczajeń. Po niedługim czasie następuje nawrót masy ciała, takiej samej bądź większej niż przed rozpoczęciem diety. W wyniku wzrostu wagi pojawia się pokusa, by spróbować ponownie. Tworzy się błędne koło z następującym schematem zachowania:

W przedstawionym schemacie możemy zaobserwować, iż dieta jest jedynie panaceum stosowanym w momencie zaobserwowania nadprogramowych kilogramów. Taki sposób postępowania stanowi krótką drogę do nieprawidłowego myślenia o jedzeniu. Osoba wiecznie odchudzająca się zaczyna dzielić pokarm na dietetyczny o właściwościach odchudzających, oraz tuczący.

Problem polega na tym, że to co znajduje się na liście produktów zakazanych, najczęściej jest mocno pożądane. Pojawiają się natrętne myśli wokół jedzenia, które zostało wyeliminowane z jadłospisu. Po pewnym czasie dietetyczne produkty stają się nieatrakcyjne, a te zakazane stanowią przedmiot marzeń.

W wyniku zbyt długiego trwania poczucia dyskomfortu, pojawia się chęć poprawienia nastroju i dochodzi do zjedzenia „tuczącego” produktu. Występujące po tym epizodzie poczucie winy, prowadzi do negatywnych emocji, zaprzestania diety i folgowania sobie po okresie restrykcji. Po zastosowanym reżimie dietetycznym, następuje wzmożona konsumpcja wszystkiego, co zakazane i szybki wzrost wagi. Po pewnym czasie pojawia się błędna myśl, że jedynie „dietetyczne” jedzenie może spowodować ubytek wagi, a wszystkiemu winne jest to „zakazane” jedzenie.

Co zrobić, żeby uniknąć efektu jo-jo?

W celu uniknięcia takiego schematu, należy podejść do diety, jako do zmiany nawyków żywieniowych na całe życie. Powolne wprowadzanie i stosowanie indywidualnie dopasowanej, zbilansowanej diety przyniesie poprawę stanu zdrowia, a także wyglądu sylwetki. Nowe nawyki, związane z planowaniem posiłków, robieniem zakupów, kontrolowaniem masy i składu ciała należy utrwalać przez całe życie.

Przede wszystkim należy uzmysłowić sobie, iż zmiana sposobu odżywiania jest długim procesem rozłożonym w czasie. Osiąganie szybkich rezultatów w postaci spadku kilogramów, zazwyczaj nie przynosi długotrwałych efektów - nasze ciało w krótkim czasie odzyska straconą masę.
Skupienie się na zmianie nawyków żywieniowych, a nie samym efekcie, a także podzielenie dużego celu na mniejsze, realne do osiągnięcia etapy pozwala na osiągnięcie długotrwałych efektów.
Modyfikacja sposobu żywienia nie jest punktowym zdarzeniem, tylko długim procesem. Częstym elementem procesu jest okazjonalne odstępstwo od zdrowego odżywiania, i nawrót starych nawyków żywieniowych. Nie jest to nic złego, gdy zachowany jest umiar, a takie sytuacje traktujemy jako doświadczenie, z którego wyciągamy wnioski. Niestety bardzo częstym przypadkiem jest katowanie się niskokaloryczną, niesmaczną dietą w nadziei na szybkie zgubienie masy ciała. Zazwyczaj odrobienie kilogramów, w takich sytuacjach jest kwestią czasu, gdyż chęć skompensowania sobie poniesionych wyrzeczeń jest ogromna i nie do powstrzymania. Próby stosowania skrajnych środków, by szybko zgubić na wadze, w większości będą kończyły się porażką.
Stosowanie diet o zbyt niskiej zawartości kalorii, wzbogaconych wyczerpującą aktywnością fizyczną i używaniem suplementów odchudzających, daje tylko pozorne efekty, natomiast nie są one trwałe, a przede wszystkim nie są zdrowe. Podejmowanie skrajnie restrykcyjnych działań doprowadzi do powrotu poprzedniej wagi, często wraz z dodatkowymi kilogramami.

Podsumowanie