Tauryna - co to jest i jakie ma działanie ?

Gdy wyobrażamy sobie mięśnie, w pierwszej kolejności na myśl przychodzą nam białka. I słusznie, to właśnie one i woda są podstawowym materiałem budulcowym włókien tkanki mięśniowej. Natomiast podstawowymi składnikami białek są aminokwasy. Aż 20 białek, które składają się z kwasów aminowych pełni funkcję budulcową. Pozostałe to aminokwasy niebiałkowe. I właśnie takim jest TAURYNA (L-tauryna lub kwas 2-aminoetanosulfanowy) czyli siarkowy aminokwas biogenny (co oznacza, że organizmy ssaków potrafią sobie go same wytworzyć). Syntezowana jest w organizmie na podstawie dwóch aminokwasów cysteiny i metioniny. 

Produkcja tauryny ma miejsce w wątrobie, sercu, mózgu, jelitach i mięśniach szkieletowych. 

Po raz pierwszy została wyizolowana z bydlęcej żółci w 1827 roku, stąd jej nazwa (od taurus - byk), w ramach suplementacji i badań naukowych pochylono się nad nią dopiero w latach 70 ubiegłego stulecia.

Tauryna - działanie na organizm człowieka.

Niech nas nie zwiedzie myśl, że w związku z tym, iż tauryna nie bierze bezpośredniego udziału w budowie mięśni jest nieistotna i można ją pominąć.
Jej funkcje w organizmie, w tym również w mięśniach są niebagatelne.

W kontekście uprawiania sportu i wszelkiej aktywności fizycznej, a szczególnie sportów siłowych, istotny jest jej udział w transporcie kreatyny do mięśni. W ten sposób pośrednio wpływa na ich szybką i skuteczną regenerację. Jednocześnie wzmaga siłę skurczu mięśnia i zwiększa wydolność w trakcie wysiłku fizycznego. Jest zarówno suplementem antykatabolicznym - zatrzymuje procesy rozpadu białek mięśniowych jak i anabolicznym - wspomaga magazynowanie i transport azotu do wnętrza komórek w mięśniach, niezbędnego do procesów naprawczych. Zmniejsza ich pobudliwość i wspomaga rozluźnienie. Ponadto pobudza trzustkę do produkcji insuliny, co sprawia że odpowiednia ilość wytworzonej glukozy trafia bezpośrednio do tkanek. Zauważono, że aminokwas ten zmniejsza objawy zespołu metabolicznego, poprzez redukcję zbyt wysokiego poziomu złego cholesterolu we krwi.Tauryna uczestniczy w regulacji ciśnienia osmotycznego, wpływa pozytywnie na układ krążenia. Chroni komórki przed wolnymi rodnikami, ma więc działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Zabezpiecza przed toksycznym wpływem metali ciężkich.

Aminokwas ten, jak dowiedziono wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mięśnia sercowego, usprawnia jego pracę. Jej brak z kolei może powodować zmniejszenie zdolności serca do pompowania krwi. Jej suplementacja stanowi element terapii w procesach pozapalnych oraz po zawałach serca. Bardzo ważną i ciekawą funkcją tauryny jest wspomaganie wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, jak choćby witaminy D3, której przyjmowanie w naszej szerokości geograficznej jest niezbędne. Chroni narządy przed uszkodzeniami wywołanymi przyjmowaniem niektórych leków i antybiotyków. Tauryna to neuroprzekaźnik. Przypisuje mu się funkcje poznawcze, a suplementacja tego makroskładnika przyczynia się znacznie do poprawy pamięci. Skutecznie zwiększa metabolizm neuronów. Przywraca starzejącym się komórkom mózgu zdolność do wprowadzania ich w stan relaksacji. Poprawia jakość snu, warto więc stosować ją przed snem. 

Uczestniczy w rozwoju mózgu, w tworzeniu i wzrostu nowych komórek mózgowych, poprzez aktywację uśpionych komórek macierzystych. Wciąż trwają intensywne badania nad jej rolą w leczeniu choroby Parkinsona czy Alzheimera. Ponadto naturalna tauryna wspomaga działanie układu nerwowego poprzez wytwarzanie neuroprzekaźnika GABA, a jej wiązanie się z receptorem GABA hamuje nadmierne pobudzenie organizmu. Pozwala wydłużyć czas skupienia. 

Badania wykazały również, że tauryna łagodzi stany lękowe, a także może łagodzić przebieg depresji poprzez jej wpływ na hipokamp.

Jest niezbędna do wykształcenia i odpowiedniej pracy siatkówki, chroni komórki siatkówki oka przed uszkodzeniami spowodowanymi przez utleniacze i jasne światło. Niski jej poziom jest związany z powstawaniem zaćmy.

Tauryna - gdzie występuje ?

U osób prowadzących siedzący tryb życie synteza tego aminokwasu praktycznie w całości pokrywa zapotrzebowanie organizmu. Są jednak sytuacje kiedy suplementacja tauryny jest szczególnie wskazana. To momenty wzmożonego wysiłku fizycznego, umysłowego, długotrwałego, chronicznego stresu, a także przebywanie na dietach bezmięsnych. Naturalnym źródłem tauryny są produkty pochodzenia zwierzęcego, przede wszystkim mięso wołowe, indycze i drobiowe, a także ryby i owoce morza. Najwięcej tego aminokwasu znajdziemy w tuńczyku, łososiu atlantyckim, wątrobie dorsza, ostrygach, małżach, wodorostach, algach oraz roślinach morskich. Tauryna noworodkom dostarczana jest w wystarczającej ilości w mleku mamy. W mleku zwierzęcym zdecydowanie więcej znajdziemy jej w mleku kozim niż krowim. Osoby na dietach roślinnych powinny zadbać o jej właściwą suplementację, gdyż ilość jej w produktach roślinnych jest niewielka, skromne ilości zawiera soczewica oraz ciecierzyca, groch i gryka.

Tauryna jest składnikiem syntetycznym napojów energetycznych, odżywek dla sportowców ale także mleka modyfikowanego w proszku dla dzieci! 

Tauryna w energetykach - czy warto je pić?

W obecnych czasach tauryna otrzymywana syntetycznie jest dodawana do napojów witaminowych i energetycznych. W tych drugich zazwyczaj w parze z kofeiną, która stanowi bazę napojów pobudzających oraz dużą ilością cukru. Ponieważ działa na układ nerwowy uspokajająco mówi się, że jest dodawana do energetyków tylko w celu niwelowania ubocznych skutków działania kofeiny jak kołatanie serca czy drżenie rąk, a jej dobroczynne działanie niwelują wysokie stężenie kofeiny i nadmiar cukru. Po doustnym podaniu tauryny jej maksymalne stężenie w osoczu osiąga się w ciągu 90 minut. Rozpoczęcie aktywności fizycznej opóźnia jej wchłanianie o 20 minut.

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy warto pić energetyki. Na pewno jest wiele dużo zdrowszych i bardziej odpowiednich produktów, które pozwolą nam uzupełnić braki tauryny lub utrzymać ją na odpowiednim poziomie.

Napoje energetyczne zawierają ogrom cukru i substancji słodzących co zdaje się niwelować ich dobroczynny wpływ na zdrowie.

Tauryna - jej skutki uboczne.

Po tej swoistej laurce przychodzi na myśl pytanie czy tauryna może być szkodliwa? Otóż suplementacja tauryną jest właściwie całkowicie bezpieczna. Dzienna maksymalna dawka określona przez specjalistów to 3 g. Stosunkowo duże jej dawki są uważane za bezpieczne, gdyż nadmiar usuwany jest z organizmu wraz z moczem.

Oczywiście, należy ją przyjmować zgodnie z zaleceniami producenta, a szczególnie ostrożne w jej suplementowaniu powinny być kobiety w ciąży i karmiące, nie należy jej również łączyć z lekami psychotropowymi. 

Podsumowanie.

Wydaje się, że tauryna jest bardzo cennym i jeszcze na wielu płaszczyznach nieodkrytym aminokwasem, którego zastosowanie w sporcie i medycynie odgrywa dużą i pozytywną rolę. Odkąd w 70 latach ubiegłego wieku wykazano nią szczególne zainteresowanie do dziś szczyci się nim. Pokłada się w niej duże nadzieje, szczególnie w kardiologii, onkologii i neurologii, a osoby prowadzące aktywny tryb życia nie powinny rezygnować z suplementacji tego cudownego aminokwasu.

Bibliografia:

Szymański, Winiarska; “Biologiczna rola tauryny u ssaków”
Tauryna - czym jest? Działanie i dawkowanie tauryny - Mito-Med
Tauryna zastosowanie w sporcie. Kiedy brać taurynę - Mito-Med

Tauryna – aminokwas, który przyczynia się do powstawania nowych komórek mózgowych – Motywator DietetycznyH. Dziewiecka, A. Kasperska, A. Zembroń - Łacny, Zastosowanie związków siarkowych w sporcie; biotyna, tiamina, tauryna. Medyzyna Sportowa 2010.

Korzyści zdrowotne tauryny - Wpływ tauryny na mózg i psychikę (sposobynastres.pl)